Eğer arıcılık yapıyorsanız veya yapmaya karar verdiyseniz arı oğulu nedir sorusuna iyi cevap vermemiz gerekir ki mevsimi geldiği zaman yerinde müdahale olsun. Çünkü arıların doğal gelişimi sonucunda mutlaka arı oğulları ile karşılaşmak zorundasınız. Eğer tekniğini ve zamanını iyi bilirseniz arılarınıza oğul verdirmeden daha başarılı olma şansınız var. Peki nedir bunları bunların üzerine konuşacağız.
Arı oğulu, arıların çoğalması ile birlikte ve kovan içinde iki ana arının varlığı baş gösterdiği zaman içlerinden bir tanesi kovanı terkederek gider. Bu şekilde tekedip giden arı işte bizim arı oğulu olarak tabir ettiğimiz durum oluyor. Arının oğul vermesi arıcılık faaliyetlerinin en yoğun olduğu zamanlarda olur. Genel olarak ülkemizde Nisan – Mayıs ve Haziran ayları içinde olmaktadır. Bu aylarda uyanık olalım ki çıkan arı oğullarını kaçırmayalım.
Arı oğulu vereceği önceden nasıl anlaşılır: En önemli özelliği kovan önünde yığılmaların olması ve aynı zamanda çerçevelerde ana arı memelerinin görünmesidir. Kovan önüne yığılma olmadan öncesinde çerçevelere bakarsak ana arı memelerini kolay bir şekilde görebiliriz. Kovan içinde iki ana arı faktörü baş gösterdiği zaman bilin ki arı oğula kaçacaktır. Normal şartlarda var olan ana arı kovan içindeki diğer ana arı yüksükleri bozar ama mevsim iyi olduğu için işçi arılar buna izin vermez. Bu şekilde ikinci ana arının çıkmasına müsaede ederler.
Arı oğulu ile hangi ana arı kovandan gider: Genç ana arı çıktığından diğer ana arı ile kavga etmesi gerekir ve iki ana arı kavga ederek kavga sonunda galip gelen kovana hakim olur. Ama arıların yoğun bir şekilde çalıştığı bu dönemde ise işçi arılar iki ana arının bu şekilde kavga etmesine izin vermez. Eski ana arı ise bu duruma kızarak yumurtlamayı keser ve zayıflamaya başlar akabinde koloni içinde bir kısım arıyı alarak arı oğulu şeklinde çıkıp kendine yeni kovan arayışına girer. Yani kovandan oğul olarak çıkıp giden arı eski ana arı olmaktadır. Yeni çıkan ana arı ise kovana sahip olur.
Bir mevsimde ne kadar arı oğulu çıkar: Mevsim şartları elverdiği müddetçe altı (6) adete kadar arı oğulu çıkabilir ama genel ilk çıkan oğullar daha güçlü olup, daha sonraki oğullar bir avuç arı ile oğul atarlar.
Eğer kovanın güçlü olmasını istiyorsanız birinci oğuldan mümkün mertebe oğul atmaması için arıcı uyanık olmalı. Bu şekilde oğul attırarak ne bal alabilirsiniz ne de güçlü arılar ile kışa girebilirsiniz yani kontrollü bir şekilde arıları çoğaltmanız gerekiyor. İlk oğulların çıkan ana arıları döllü olur ve hemen kovana alındığı gibi yumurta atmaya başlar sonraki oğullarda ise ana arı döllü olmaz bir hafta ve 10 gün gibi geçtikten sonra ana arı yumurta atar. Arı oğulları genel olarak havanın sıcak olduğu saatlerde çıkar ve sabah 9 ila 14 arasında çıkmaktadır.
Çıkan arı oğulu yakalama veya alınması: Öncelik olarak arı oğulların çıkacağı saatlerde arılıkta bulunmanız gerekir. Arı oğulu ilk çıktığında ağaçlara veya alçak kısımlarda ne varsa ona konar. Eğer konduğu yeri göremezseniz öyle göz ile bakmayla da görmeniz çok zor olur. İlk çıkan arı oğullarında ana arılar döllü olduğu için alçak dallara konar ama sonraki oğullarda ana arı döllü olmadığı bazen hiç konmadan uzaklara gidebilir yada daha yüksek yerlere konar o yüzden dolayı arılıkta her zaman durmak iyidir. Arılıkta iken arı oğulu çıktığı zaman yakalamak için bir kaç taktik var ama en iyisi verimli olanı arıların üstüne su atmak daha mantıklıdır. Çünkü arılar yağmur yağdığını düşünerek hemen bir yere konma eğilimine gideceklerdir. Arılık etrafında ağaç veya arıların konabileceği nesneler olursa daha iyi konarlar. Aynı zamanda boş kovan koyarak ve içine eskimiş peteklerde koyarsanız arı oğullarının bunları içine girmesini de sağlayabilirsiniz. İyi ana arıyı ve arıları çekmesi için içine arı otu (melisa) veya piyasada satılan oğul yakalama spreyi sıkarak daha başarılı olabilirsiniz. Bu şekilde hazırlamış olduğunuz kovan giren arı oğulları aynı şekilde koloni olarak çalışmaya devam ederler.
Herhangi bir yere konan arı oğulu almak için altına kovan getirerek dalda olan arı oğulunu silkelemek yöntemi ile kovan içine doldurabilirsiniz. Yine bu silkelemeyi yaparken arılar kovan girince göz ile kontrol ederek ana arıyı görmeye çalışalım ana arı içine girdiyse bütün arılar hemen girer. Ana arıyı göremediysek bir gün sonra da oğulu kontrol ederek ana arı durumuna bakabilirsiniz. Arı oğulu almaya çalıştınız ama bir türlü girmediyse muhtemelen ana arı dışarıda kalmıştır eğer ana arı kovan içine düştüyse her şekilde diğer işçi arılar kovan girecektir. Çıkan arı oğulu yüksek yerlere konduysa uzun bir sopanın ucuna teneke bağlayarak ve tenekenin içine ballı petek konularak arı oğulunun oradan alınması sağlanabilir. Yine uzun bir sopanın önüne sepet takılarak sepeti arı oğulunun üstüne getirilip aşağıdan duman verilerek arıların bu şekilde sepete de girmesi sağlanır.
Bu şekilde arı oğulu nedir sorusuna cevap bulmaya çalıştık. Eğer arı oğulu çıksın istemiyorsanız Arı Oğulu Engelleme ve Arı Oğulu Nasıl Engellenir isimli yazılarımızı okuyabilirsiniz. Arı oğulunun alınıp kovana yerleştirilmesi ile ilgili videomuzu izleyebilirsiniz.
